The Scale of Scientific Epistemological Beliefs: Adapting for Turkish Culture, Language Validity and Examination of Factor Structure

Abstract

Bu çalışmanın temel amacını, Elder (1999) tarafından ilköğretim öğrencilerinin bilimsel bilgi kapsamındaki inançlarını ölçmek için geliştirilen Bilimsel Epistemolojik İnançlar Ölçeği‟nin Türk kültürüne uyarlanması oluşturmaktadır. Çalışmada, Bilecik ili Bozüyük ilçesinde bulunan ilköğretim okullarında öğrenim gören 212 öğrenci örneklem grubunu oluşturmaktadır. Çalışma yedi aĢamada yürütülmüştür. Bunlar: (i) Ġngilizce-Türkçe çeviri, (ii) madde-toplam ve madde-kalan korelâsyonları, (iii) madde ayırt edicilik özelliği, (iv) yapı geçerliği [doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi] (v) iç tutarlılık Cronbach Alpha güvenirliği, (vi) alt ölçekleri arasındaki korelâsyonlar ve (vii) test-tekrar-test güvenirliği aşamalarıdır. Ölçeğin madde-toplam ve madde-kalan korelâsyonlarından elde edilen ilgileşim katsayılarının 0.08‟in üzerinde olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak manidar olduğu saptanmıştır. Maddelere ilişkin ayırt edicilik güçleri %27 alt ve üst grup ortalamaları arasında tüm test maddeleri için p<.01 düzeyinde manidardır. Çalışma kapsamında yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, ölçek için oluşturulan modele uygun uyum iyiliği indeksleri, ölçek için önerilen modelin uygun olmadığını göstermektedir. Bunun üzerine yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek; (i) Otorite ve Doğruluk, (ii) Bilgi Üretme Süreci, (iii) Bilginin Kaynağı, (iv) Akıl Yürütme ve (v) Bilginin Değişirliği adı verilen beş (5) alt ölçekte toplanmıştır. Ölçeğin 5 faktördeki öz değeri 13.193 ve
açıklanan varyans yüzdesi de 52.77‟dir Ölçeğe ait maddelerin faktör yük değerleri ise 0.49 ile 0.76 arasında değişmektir. Cronbach Alpha katsayısı alt ölçeklerde 0.57 ile 0.86 arasında ve ölçeğin geneli için 0.82 olarak saptanmıştır. Ölçeklerin test-yeniden test katsayıları ise 0.374 ile 0.758 arasında saptanmıştır. Bulgular, ölçeğin yeterli bir iç tutarlılık gösterdiğini, ilköğretim okulu öğrencilerinin bilişsel epistemolojik inançlarının ölçümünde yeterli bir geçerlik taşıdığını desteklemektedir.