Fen Bilimleri Eğitiminde Çalışılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Analizi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de 1990–2009 yılları arasında çalışılan Fen Bilimleri eğitimi ile ilgili tezlerin içerik analizi yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, tezler türüne göre kodlanmış,
yayınlandığı tarih, çalışılan alan, çalışma grubu, araştırma modeli, veri toplama araçları, kullanılan istatistiksel analizler ve çalışılan ünitelere göre irdelenmiş ve yedi farklı konu başlığı altında gruplandırılmıştır. Yayımlanan toplam yüksek lisans ve doktora tez sayısı Fen Bilgisi/Fen ve Teknoloji eğitiminde 621, Fizik eğitiminde 117, Kimya eğitiminde 166 ve Biyoloji eğitiminde 218’dir. Bu tezler arasında ulaşılan ve incelenen toplam tez sayısı, Fen Bilgisi/Fen ve Teknoloji eğitiminde 368, Fizik eğitiminde 66, Kimya eğitiminde 49 ve Biyoloji eğitiminde 108’dir. Tezler yıllara göre incelendiğinde 2005-2006 yıllarından itibaren tüm alanların tez sayılarında yüksek oranda bir artış gözlenmiştir. Fen Bilgisi/Fen ve Teknoloji eğitiminde “program”, fizik ve kimya eğitiminde “kavram yanılgıları”, biyoloji eğitiminde “rehber materyal geliştirme ve inceleme” en çok çalışılan alanlardır. En çok çalışılan grup, Fen Bilgisi/Fen ve Teknoloji eğitiminde “ilköğretim öğrencileri”, fizik ve biyoloji eğitiminde “ortaöğretim öğrencileri”, kimya eğitiminde ise, “lisans öğrencileri/öğretmen adayları” dır. Araştırma modeli ve veri toplama araçlarına bakıldığında, tüm alanlarda araştırmacılar deneysel yöntemi kullanmayı, testle veri toplamayı tercih etmişler; çalışmalarını genellikle tek değişkenli ve parametrik istatistiksel analizler ile sürdürmüşlerdir. En çok çalışılan üniteler Fen Bilgisi/Fen ve Teknoloji eğitiminde “Kuvvet ve Hareket”, biyoloji eğitiminde “Ekosistem ve Ekoloji”, fizik eğitiminde “Elektrik”, kimya eğitiminde ise “Atomun Yapısı” dır.